Zorunlu Müdafilik Halleri ve Türkiye’deki Uygulaması
Zorunlu müdafilik, bir davada taraflardan birinin veya her ikisinin de avukat tutmaması durumunda yargılamanın sağlıklı ve adil bir şekilde yürütülebilmesi için mahkeme tarafından avukat atamasıdır. Türkiye’de zorunlu müdafilik halleri, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda belirtilmiştir.
Türk Hukukunda zorunlu müdafilik halleri şunlardır:
- Cebir veya hile ile hukuka aykırı bir fiil işlenmesi sonucunda zarar gören kişilerin davalarda: Zarar gören kişiler, dava açmak için avukat tutmak zorunda değildir. Mahkeme, zarar gören kişilere zorunlu müdafilik atanmasını sağlar.
- Yoksulluk sebebiyle avukat tutamayacak durumda olan kişilerin davalarda: Yoksulluk sebebiyle avukat tutamayacak durumda olan kişilere, mahkeme tarafından zorunlu müdafilik atanır.
- Kısıtlılar ile kısıtlı olmayan kişiler arasındaki davalarda: Kısıtlılar, kısıtlı olmayan kişilerle yapacakları hukuki işlemlerde zorunlu müdafilik alırlar.
- İdarenin bir kamu hizmetinin ifası için mahkemeye verilen davalar ile ilgili olarak idarenin davacı veya davalı olması hâllerinde: Bu durumda mahkeme, idare için zorunlu müdafilik atar.
Zorunlu müdafilik hallerinde, mahkeme tarafından atanacak avukat, davanın niteliğine göre belirlenir. Avukat, davanın taraflarını temsil eder ve haklarını savunur. Zorunlu müdafilik hali sona erdiğinde, taraflar istedikleri avukatı tutabilirler.
Zorunlu müdafilik halleri, adil yargılanma hakkının sağlanması amacıyla düzenlenmiştir. Bu hallerde tarafların yeterli hukuki destek alması ve haklarının korunması sağlanır.